«تهذيب اللغة» اثر ابومنصور محمد بن احمد ازهري از علماي ادب عرب و زبان شناس قرن چهارم هجري است كه در موضوع لغت به زبان عربي در ۱۵ جلد منتشر شده است. گردآوري لغاتي كه مؤلف خود مستقيما از عرب باديه نشين شنيده و نيز تصحيح و تهذيب كلماتي كه در ثبت و ضبط قرائت و كتابتشان خطا و تصحيف رخ داده انگيزه مولف از نگارش كتاب بوده است. بر همين اساس كتابش را به تهذيب اللغه نامگذاري كرده است.
نويسنده در جلد اول بعد از مقدماتي وارد متن كتاب مي شود و الفاظ را از حروف حلقي شروع كرده و با حروف لبي و حروف بدون جايگاه (جوف) در جلد آخر به پايان مي برد. ترتيب كتاب بر اساس حروف چنين است: (ع ح ه خ غ- ق ك- جش ض- صس ز- ط د ت- ظ ذ ث- ر ل ن- ف ب م- و ا ي). وي بعد از هر حرف ابتداء مضاعف آن حرف را يعني واژه هايي كه دو حرف از حروف آن مشابه باشد را ذكر مي كند. سپس ابواب ثلاثي صحيح و در ادامه ثلاثي معتل و در مرحله بعد ابواب لفيف و در پايان ابواب رباعي را متذكر مي شود.
مؤلف در اين كتاب از شيوه اشتقاقي خليل بهره برده و آن را از نظر نوع چينش و نظام كلمات مانند «العين» خليل مرتب نموده است؛ يعني بر حسب ترتيب ابجد و الفبايي نيست؛ بلكه تحت تاثير آواشناسي زبان سنسكريت، با توجه به حروف اصلي كلمه و بر طبق مخارج حروف و با محوريت حروف حلقي مرتب كرده است، و به بيروني ترين آنها يعني واژه هاي لبي ختم مي گردد. او گونه هاي مختلف يك ماده را استخراج و الفاظ مستعمل و مهمل آن را جدا و معاني هر يك از مستعملات آن را بيان كرده است.