مبحث های برچسب شده با: جرجانی

1ـ عوامل نحو طبق نظر ملا جرجانی چند تا استو به چند تقسیم میشود؟ جواب :به نظر ایشان صد تا عامل است که اول به لفظیه ومعنویه تقسیم میشود،معنویه دو تا است ،عامل در مبتدا وخبر عامل در فعل مضارع. یعنی تجرد فعل مضارع از عوامل لفظی،باز لفظی به دو قسم تقسیم میشود،قیاسی که هفت تا است وسماعی که سیزده نوع است، 2ـ حروف جاره چند تا است نام ببرید؟ جواب: 17 تا است: با و تا کاف لام واو منذ مذ خلا ربّ حاشا من عدا فی عن علی حتا الی . 3- با به چند معنی آمده و5 مورد آن را نام ببرید؟ جواب:باء به 9 معنی آمده،1- الصاق 2-استعانت 3- مصاحبت 4- سببیت 5-مقابله 6-زاۀد 7-برای تعدی 4- عمل حروف جاره چیست؟ جواب: جر می دهد اسم فقط 5- بزید داء در این مثال حقیقی است یا مجازی دونوع الصاق را توضیح دهید؟ جواب : الصاق دونوع است حقیقی و مجازی، در این مثال الصاق حقیقی است. 6-شاهد مثال در (بعت هذا بهذا) در چیست؟ جواب: بر سری با است که برای مقابله آمده است. 7-با برای تعدی وسببیت می آید با مثال هر دو را ذکر کنید؟ جواب: بلی می آید تعدی مثل: (ذهبت بزید) و سببیت مثل: (ضربته بسوء ادبه) 8- با در کجا زایده می آید مثال بزنید؟ جواب: در کلام مرفوع مثل: (کفی بالله شهیدا) و درکلام منصوب مثل: ولا تلقوا بایدیکم الی التهکة

کتاب عوامل جرجانی‌ بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین الحمد لله رب العالمین و الصلوه و السلام علی خیر خلقه محمد صلی الله علیه و آله اجمعین اما بعد فان العوامل فی النحو ماه عامل و هی لفظیه و معنویه فاللفظیه سماعیه و قیاسیه فالسماعیه احد و تسعون عاملا و القیاسیه سبعه عوامل و المعنویه عددان و تتنوع السماعیه علی ثلاثه عشر نوعا. النوع الاول حروف تجر الاسم فقط و هی تسعه عشر حرفا الباء و من و الی و فی و اللام و رب و واو و عن و علی و الکاف و مذ و منذ و حتی و واو القسم و باء القسم و تاء القسم و حاشا و عدا و خلا. النوع الثانی حروف تنصب الاسم و ترفع الخبر و هی سته احرف ان و ان و کان و لکن و لیت و لعل. النوع الثالث حرفان ترفعان الاسم و تنصبان الخبر و هما ما و لا المشبهتان بلیس. النوع الرابع حروف تنصب الاسم فقط و هی سبعه احرف الواو و الا و یا و ایا و ای و هیا و الهمزه المفتوحه. النوع الخامس حروف تنصب الفعل المضارع و هی اربعه احرف ان و لن و کی و اذن. النوع السادس حروف تجزم الفعل المضارع و هی خمسه احرف لم و لما و لام الامر و لاء النهی و ان الشرطیه. النوع السابع اسماء تجزم الفعل المضارع علی معنی ان و هی تسعه اسماء من و ما و ای و متی و مهما و این و حیثما و انی و اذما. النوع الثامن اسماء تنصب علی التمیز اسماء النکرات و هی اربعه اسماء احدها عشره اذا رکبت مع احد و اثنین الی تسع و تسعین نحو احد عشر درهما و ثانیها کم و ثالثها کاین و رابعها کذا. النوع التاسع کلمات تسمی اسماء الافعال بعضها تنصب و بعضها ترفع و هی تسع کلمات الناصبه منها ست کلمات و هی روید و بله و دونک و علیک و هاء و حیهل و الرافعه منها ثلاث کلمات هیهات و شتان و سرعان. النوع العاشر الافعال الناقصه ترفع الاسم و تنصب الخبر و هی ثلاثه عشر فعلا کان و صار و امسی و اضحی و اصبح و ظل و بات و ما زال و ما فتی‌ء و ما برح و ما دام و ما انفک و لیس و ما یتصرف منهن. النوع الحادی عشر افعال المقاربه ترفع اسما واحدا و هی اربعه افعال عسی و کاد و کرب و اوشک. النوع الثانی عشر افعال المدح و الذم ترفع اسم الجنس المعرف باللام و بعده اسم آخر مرفوع و هو المخصوص بالمدح و الذم و هی اربعه افعال نعم و بئس و ساء و حبذا. النوع الثالث عشر افعال الشک و الیقین تدخل علی اسمین ثانیهما عباره عن الاول تنصبهما جمیعا و هی سبعه افعال حسبت و خلت و ظننت و وجدت و علمت و زعمت و رایت. و القیاسیه منها سبعه عوامل الفعل علی الاطلاق و اسم الفاعل و المفعول و الصفه المشبهه و المصدر و کل اسم اضیف الی اسم آخر و کل اسم تم بالتنوین و المعنویه منها عددان العامل فی المبتدء و الخبر و العامل فی الفعل المضارع فهذه ماه عامل لا یستغنی الصغیر و الکبیر و الوضیع و الشریف من معرفتها و استعمالها علی النحو المذکور و الحمد لله‌ دانلود فایل انتقال جهت دانلود کتاب  

کتاب عوامل جرجانی‌ بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین الحمد لله رب العالمین و الصلوه و السلام علی خیر خلقه محمد صلی الله علیه و آله اجمعین اما بعد فان العوامل فی النحو ماه عامل و هی لفظیه و معنویه فاللفظیه سماعیه و قیاسیه فالسماعیه احد و تسعون عاملا و القیاسیه سبعه عوامل و المعنویه عددان و تتنوع السماعیه علی ثلاثه عشر نوعا. النوع الاول حروف تجر الاسم فقط و هی تسعه عشر حرفا الباء و من و الی و فی و اللام و رب و واو و عن و علی و الکاف و مذ و منذ و حتی و واو القسم و باء القسم و تاء القسم و حاشا و عدا و خلا. النوع الثانی حروف تنصب الاسم و ترفع الخبر و هی سته احرف ان و ان و کان و لکن و لیت و لعل. النوع الثالث حرفان ترفعان الاسم و تنصبان الخبر و هما ما و لا المشبهتان بلیس. النوع الرابع حروف تنصب الاسم فقط و هی سبعه احرف الواو و الا و یا و ایا و ای و هیا و الهمزه المفتوحه. النوع الخامس حروف تنصب الفعل المضارع و هی اربعه احرف ان و لن و کی و اذن. النوع السادس حروف تجزم الفعل المضارع و هی خمسه احرف لم و لما و لام الامر و لاء النهی و ان الشرطیه. النوع السابع اسماء تجزم الفعل المضارع علی معنی ان و هی تسعه اسماء من و ما و ای و متی و مهما و این و حیثما و انی و اذما. النوع الثامن اسماء تنصب علی التمیز اسماء النکرات و هی اربعه اسماء احدها عشره اذا رکبت مع احد و اثنین الی تسع و تسعین نحو احد عشر درهما و ثانیها کم و ثالثها کاین و رابعها کذا. النوع التاسع کلمات تسمی اسماء الافعال بعضها تنصب و بعضها ترفع و هی تسع کلمات الناصبه منها ست کلمات و هی روید و بله و دونک و علیک و هاء و حیهل و الرافعه منها ثلاث کلمات هیهات و شتان و سرعان. النوع العاشر الافعال الناقصه ترفع الاسم و تنصب الخبر و هی ثلاثه عشر فعلا کان و صار و امسی و اضحی و اصبح و ظل و بات و ما زال و ما فتی‌ء و ما برح و ما دام و ما انفک و لیس و ما یتصرف منهن. النوع الحادی عشر افعال المقاربه ترفع اسما واحدا و هی اربعه افعال عسی و کاد و کرب و اوشک. النوع الثانی عشر افعال المدح و الذم ترفع اسم الجنس المعرف باللام و بعده اسم آخر مرفوع و هو المخصوص بالمدح و الذم و هی اربعه افعال نعم و بئس و ساء و حبذا. النوع الثالث عشر افعال الشک و الیقین تدخل علی اسمین ثانیهما عباره عن الاول تنصبهما جمیعا و هی سبعه افعال حسبت و خلت و ظننت و وجدت و علمت و زعمت و رایت. و القیاسیه منها سبعه عوامل الفعل علی الاطلاق و اسم الفاعل و المفعول و الصفه المشبهه و المصدر و کل اسم اضیف الی اسم آخر و کل اسم تم بالتنوین و المعنویه منها عددان العامل فی المبتدء و الخبر و العامل فی الفعل المضارع فهذه ماه عامل لا یستغنی الصغیر و الکبیر و الوضیع و الشریف من معرفتها و استعمالها علی النحو المذکور و الحمد لله‌