دانلود کتاب

بسم اللّه الرحمن الرحيم‌ [خطبه‌] بعد توحيد خداوند و درود مصطفى‌ نعت آل پاك پيغمبر رسول مجتبى‌ هست مدح خسرو قاضى معزّ الدين حسين‌ حامى دين آفتاب معدلت ظلّ اله‌ بر خلايق واجب و بر بنده زاده فرض عين‌ چون دعاى شاهزاده صبح و شام و سال و ماه‌ نصرت و فتح و ظفر اقبال جاه و سلطنت‌ باد باقى هر دو را تا هست امكان بقا[1]   [اقسام عوامل‌] بر دو ضربند اين عوامل لفظى و بعض دگر معنوى مى‌دان تو اى خوش‌طينت و نيكو لقا   [اقسام عوامل لفظى‌] باز لفظى بر دو قسم آمد سماعى بعد از آن‌ قسم ثانى را قياسى دان تو بى‌سهو و خطا   [اقسام عوامل سماعى‌] پس سماعى سيزده نوع است يكدم گوش دار تا شمارم از برايت ابتدا تا انتها عامل اندر نحو صد باشد، چنين فرموده است‌ شيخ عبد القاهر جرجانى آن مرد خدا زان نود با هشت لفظى و دو عامل معنوى‌ باز لفظى بر دو قسم است ياد گير اين حرفها   [حروف جر] نوع اول نوزده حرفند جرّ مى‌دان يقين‌ كاندرين يك بيت آمد جمله بى‌چون و چرا باء و تاء و كاف و لام و واو و منذ مذ خلا ربّ حاشا من عدا فى عن على حتّى الى‌   [نواصب‌] انّ و انّ كأنّ ليت لكنّ لعلّ‌ ناصب اسمند و رافع در خبر ضد ما و لا واو و يا و همزه و الّا ايا و اى هيا ناصب اسمند اين هفت حرف دان اى مقتدا ان و لن پس كى اذن اين چار حرف معتبر نصب مستقبل كنند اين جمله دائم اقتضا   [جوازم‌] ان و لم، لمّا و لام امر و لاء نهى هم‌ پنج حرف جازم فعلند هر يك بى‌دغا من و ما، مهما و اىّ، حيثما، اذما، متى‌ اينما، انّى نه اسم جازمند مر فعل را   [تمييز] ناصب اسم منكّر نوع هشتم چار اسم‌ هست چون تمييز باشد اين منكّر هر كجا   [اعداد] اوّلين لفظ عشر باشد مركّب با احد همچنين تا تسعه و تسعين شنو اين حكم را باز ثانى كم، چه استفهام باشد يا خبر ثالث ايشان كايّن رابع ايشان كذا   [اسماء افعال‌] نه بود اسماء افعال و از آن شش ناصبند دونك، بله، عليك، حيّهل باشد هيا پس رويد باز رافع اسم را هيهات دان‌ باز شتّان است و سرعان يادگير اين حرفها   [نواسخ‌] نوع عاشر سيزده فعلند كايشان ناقصند رافع اسمند و ناصب در خبر چون ما و لا، كان، صار، اصبح، امسى و اضحى ظلّ، بات‌ مافتئ، ما انفكّ، ما دام، ليس در قفا ما برح، ما زال، افعالى كه زينها مشتق‌اند هركجا يابى همين حكم است در جملة درا   [افعال مقاربه‌] ديگر افعال تقارب در عمل چون ناقصند هست اول كاد ثانى كرب، اوشك عسى‌   [افعال مدح و ذمّ‌] رافع اسماء جنس افعال مدح و ذمّ بود چار باشد: نعم، بئس، ساء، آنگه حبّذا ديگر افعال يقين و شك بود كآن بر دو اسم‌ چون درآيد هر يكى منصوب سازد هر دو را خلت باشد با زعمت پس حسبت با علمت‌ پس ظننت با رأيت پس وجدت بى‌خفا [عوامل قياسى‌] بعد از آن هفت قياسى اسم فاعل مصدر است‌ اسم مفعول و مضاف و فعل باشد مطلقا پس صفت باشد كه او مانند اسم فاعل است‌ هفتم اسمى كو بود تمييز را ناصب روا عامل فعل مضارع معنوى باشد بدان‌ همچنين عامل خبر را مى‌شود هم مبتدا شد تمام اين صد عوامل، خوش‌نظام و خوش‌نسق‌ ناظم و بانى و كاتب را بكن هر دم دعا     [1] نوشتن بيت دوم و سوم و چهارم كتاب عوامل منظومه بر خلاف اعتقاد و ميل باطنى فقط بعلت تغيير ندادن اصل كتاب است (ناشر).

کتاب عوامل جرجانی‌ بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین الحمد لله رب العالمین و الصلوه و السلام علی خیر خلقه محمد صلی الله علیه و آله اجمعین اما بعد فان العوامل فی النحو ماه عامل و هی لفظیه و معنویه فاللفظیه سماعیه و قیاسیه فالسماعیه احد و تسعون عاملا و القیاسیه سبعه عوامل و المعنویه عددان و تتنوع السماعیه علی ثلاثه عشر نوعا. النوع الاول حروف تجر الاسم فقط و هی تسعه عشر حرفا الباء و من و الی و فی و اللام و رب و واو و عن و علی و الکاف و مذ و منذ و حتی و واو القسم و باء القسم و تاء القسم و حاشا و عدا و خلا. النوع الثانی حروف تنصب الاسم و ترفع الخبر و هی سته احرف ان و ان و کان و لکن و لیت و لعل. النوع الثالث حرفان ترفعان الاسم و تنصبان الخبر و هما ما و لا المشبهتان بلیس. النوع الرابع حروف تنصب الاسم فقط و هی سبعه احرف الواو و الا و یا و ایا و ای و هیا و الهمزه المفتوحه. النوع الخامس حروف تنصب الفعل المضارع و هی اربعه احرف ان و لن و کی و اذن. النوع السادس حروف تجزم الفعل المضارع و هی خمسه احرف لم و لما و لام الامر و لاء النهی و ان الشرطیه. النوع السابع اسماء تجزم الفعل المضارع علی معنی ان و هی تسعه اسماء من و ما و ای و متی و مهما و این و حیثما و انی و اذما. النوع الثامن اسماء تنصب علی التمیز اسماء النکرات و هی اربعه اسماء احدها عشره اذا رکبت مع احد و اثنین الی تسع و تسعین نحو احد عشر درهما و ثانیها کم و ثالثها کاین و رابعها کذا. النوع التاسع کلمات تسمی اسماء الافعال بعضها تنصب و بعضها ترفع و هی تسع کلمات الناصبه منها ست کلمات و هی روید و بله و دونک و علیک و هاء و حیهل و الرافعه منها ثلاث کلمات هیهات و شتان و سرعان. النوع العاشر الافعال الناقصه ترفع الاسم و تنصب الخبر و هی ثلاثه عشر فعلا کان و صار و امسی و اضحی و اصبح و ظل و بات و ما زال و ما فتی‌ء و ما برح و ما دام و ما انفک و لیس و ما یتصرف منهن. النوع الحادی عشر افعال المقاربه ترفع اسما واحدا و هی اربعه افعال عسی و کاد و کرب و اوشک. النوع الثانی عشر افعال المدح و الذم ترفع اسم الجنس المعرف باللام و بعده اسم آخر مرفوع و هو المخصوص بالمدح و الذم و هی اربعه افعال نعم و بئس و ساء و حبذا. النوع الثالث عشر افعال الشک و الیقین تدخل علی اسمین ثانیهما عباره عن الاول تنصبهما جمیعا و هی سبعه افعال حسبت و خلت و ظننت و وجدت و علمت و زعمت و رایت. و القیاسیه منها سبعه عوامل الفعل علی الاطلاق و اسم الفاعل و المفعول و الصفه المشبهه و المصدر و کل اسم اضیف الی اسم آخر و کل اسم تم بالتنوین و المعنویه منها عددان العامل فی المبتدء و الخبر و العامل فی الفعل المضارع فهذه ماه عامل لا یستغنی الصغیر و الکبیر و الوضیع و الشریف من معرفتها و استعمالها علی النحو المذکور و الحمد لله‌

«بداءة النحو»، اثر حجت‌الاسلام غلامعلی صفایی بوشهری، از علمای معاصر به زبان عربی است که حاوی یک دوره آموزش نحو به زبان عربی روان برای طلاب و علوم دینی است.  از ویژگی‌های مهم این کتاب که در تفهیم هرچه بهتر مطالب، بسیار مؤثر است، استفاده از جدول برای تبیین قواعد نحوی است. همچنین پس از پایان هر درس، جمع‌بندی‌ای از آن درس به‌صورت نمودار و خلاصه ذکر شده است. در بعضی از فصول این کتاب عنوان «مطالعه و تحقیق» آمده است که برای مطالعه بیشتر و کامل کردن اطلاعات درس به همراه مرور آن درس در اختیار طلاب قرار گرفته است. کتاب بدایه النحو در سال‌های اخیر به علت پوشش تمامی مباحث نحوی و هم‌چنین سادگی متن عربی آن، مورد توجه طلاب و دانشجویان محترم قرار گرفته است. از جمله مباحثی که در این کتاب مورد برسی قرار گرفته است عبارتند از: مقدمه ( تعریف علم نحو، موضوع و فایده این علم، انواع کلمه، اسم نکره و معرفه، تعریف فعل، تعریف حرف، اعراب و بناء، جمله و اقسام آن) مرفوعات ( فاعل، نائب فاعل، مبتدا، خبر، افعال ناقصه، افعال قلوب، حروف شبیه به لیس، حروف شبیه به فعل، لای نفی جنس* منصوبات (مفعول به، مفعول فیه، مفعول مطلق، مفعول له، مفعول معه، تمییز، حال، منادی، مستثنی) مجرورات (اضافه، مجرور به حرف جر) مجزومات توابع (نعت، تاکید، بدل، عطف بیان، عطف نسق) اسم‌های عامل (مصدر، اسم فاعل، اسم مبالغه، اسم مفعول، صفت مشبهه، اسم تفضیل، اسم فعل، تنازع) افعال انشائیه غیر طلبی ادوات (ادات شرط، ادات استفهام، ادات جواب، ادات تنبیه، ادات عرض و تحضیض و توبیخ، ادات تفسیر، ادات مصدریه، ادات استقبال، ادات مفاجات) جمله و کلام عدد (عدد اصلی، عدد ترتیبی، عدد کسری)   دانلود   برای دانلود کتاب کلیک کنید.   فرمت فایل: pdf    

همان طور که میدانید، کتاب «نحو مقدماتی» اولین کتابی است که طلاب حوزه های علمیه در موضوع علم نحو مطالعه میکنند. :point_left: ممکن است در نظر طلاب پایه بالاتر این کتاب بسیار ساده باشد اما جالب اینجاست که مطالب همین کتاب ساده، در بسیاری از موارد از خاطر بسیاری از طلاب رفته است که اگر همین مطالبِ به ظاهر ساده را به یاد داشته باشند قادر خواهند بود بسیاری از مسائل و ترکیبات نحوی را تحلیل کنند.